Zbliża się sezon jesiennych infekcji. Mimo że mamy karmiące piersią zwykle bardziej uważają, by niczym się nie zarazić, przeziębienie może przytrafić się każdemu. Pojawią się dylematy, czy stosowane leki nie zaszkodzą dziecku. Czy leki nie przejdą z mlekiem do organizmu dziecka?

Dzisiejszy wpis stworzył dla Was lekarz rodzinny Rafał Skrzypek.
Fotografia wykonana przez (@annakoralfotografia) przedstawia Sandrę (@mrs._.wolfgirl) i małego Stasia, dziękuję za przesłanie.

LEKI PRZECIWBÓLOWE, -GORĄCZKOWE, -ZAPALNE

Jest to w Polsce jedna z najczęściej stosowanych grup leków bez recepty, również w przeziębieniu.

Paracetamol

np. Apap, Codipar, Efferalgan, Megapar.

Działanie przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. Nie ma działania przeciwzapalnego.

Do mleka matki przenika w niewielkiej ilości, dlatego jest dozwolony zarówno w ciąży, jak i w trakcie karmienia piersią. Wg dostępnego piśmiennictwa matka karmiąca swoje dziecko co 3h, spożywająca 1g paracetamolu (jednorazowo 2 tabl. po 500mg) przekaże z mlekiem 1,8% przyjętej dawki swojemu dziecku, co będzie stanowiło mniej więcej jedynie 0,5% dawki, którą można zaordynować niemowlakowi. Jest to więc bezpieczny lek dla mamy karmiącej i jej dziecka.

Lek ten w mleku osiąga swój szczyt po 1-2,5 godzinach od przyjęcia, a po 12h jest całkowicie eliminowany. Jeżeli mama bardzo boi się przyjmować lek to wystarczy nakarmić dziecko, ściągnąć jedną porcję mleka (na kolejne karmienie) i bezpiecznie będzie można przyjąć preparat.

Ibuprofen

Np. Ibum, Ibufen, Ibuprofen, Ibuprom, Nurofen, MIG.

Oprócz działania przeciwbólowego i przeciwgorączkowego ma dodatkowe działanie przeciwzapalne.

Po przyjęciu standardowej dawki 400mg 2-3x dziennie jego stężenie w pokarmie kobiecym jest niewykrywalne. Bardzo dobrze sprawdza się w trakcie infekcji, ma bezpieczny profil stosowania i dobrą siłę działania.

Stanowi lek z wyboru wśród karmiących (unikamy go w ciąży – szczególnie w I i III trymestrze).

Należy pamiętać, że istnieją inne przeciwwskazania do stosowania niezwiązane z karmieniem jak:
– nietolerancja/alergia na substancję czynną,
– astma aspirynowa,
– choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,
– ciężka niewydolność nerek czy wątroby.

Kwas acetylosalicylowy (aspiryna)

Np. Aspirin, Polopiryna, Acesan, Acard, Polocard.

Szerokie spektrum działania, tak jak ibuprofen (należą do tej samej grupy leków). Substancja ta jest przeciwwskazana do stosowania u małych dzieci (może wywoływać zespół Reye’a – szybko postępujące uszkodzenie wątroby), a lek w większej ilości może pojawić się w mleku matki.

Metamizol

Np. Pylargin, Pylargina.

Działa przeciwbólowo i przeciwgorączkowo, dodatkowo również rozkurczowo (nie ma działania przeciwzapalnego).

Wydzielany do mleka matki w zwiększonej ilości, długo utrzymuje się w pokarmie – wskazane zaprzestanie karmienia na 48h! Metabolity (produkty przemiany w organizmie) mogą prowadzić do sinicy u dziecka i stanowić tym samym stan zagrożenia życia.

2. KASZEL

Kaszel jest odruchem pierwotnym i ochronnym. Chroni przed zachłyśnięciem, a dodatkowo pozwala oczyszczać drogi oddechowe z zalegającej wydzieliny.

Wyróżniamy dwa rodzaje kaszlu – suchy i mokry (produktywny). Podział ten oparty jest na obecności wydzieliny odpluwaniem wraz z odruchem kaszlu. Kaszel suchy nie reaguje na leki wykrztuśne (mukokinetyki – przesuwanie treści, mukolityki – rozrzedzające wydzielinę).

Zalecanym postępowaniem w niwelowaniu kaszlu jest nawilżanie dróg oddechowych. Lekarze zalecają inhalacje z soli fizjologicznej, jako najprostszy i całkowicie bezpieczny sposób.

Z leków stosowanych w kaszlu mokrym mamy do dyspozycji: ambroksol, erdosteinę, bromheksydynę (Flegamina, Flegtac, Flegatussin), acetylocysteinę (ACC, Fluimucil, Mucosolvan), karbocysteinę. Nie mamy zbyt wielu badań na temat stężenia tych substancji w pokarmie kobiecym. Biorąc pod uwagę ich farmakokinetykę i biodostępność (to jak lek rozchodzi się po organizmie po podaniu) można jedynie przypuszczać, że stężenie w mleku matki nie będzie wysokie (ostrożniej jednak u mam wcześniaków w pierwszych miesiącach życia). Jednocześnie w związku z wpływem na wydzielanie śluzu, prawdopodobnie mogą hamować w pewnym stopniu wydzielanie pokarmu.

Erdosteina

Np. Erdomed.

W informacjach od producenta ma wyraźne wskazanie, aby wstrzymać się od kamienia na minimum 3 godziny. Przyjmujemy więc lek tuż po nakarmieniu dziecka, na następne karmienie podajemy mleko odciągnięte (lub modyfikowane, jeśli nie udało się ściągnąć porcji).

Ambroksol

Np. Mucosolvan, Deflegmin, Flavamed.

Lek wspomagający odkrztuszanie wydzieliny. Oprócz formy doustnej dostępny jest również w inhalacji, przy której wchłanianie do organizmu kobiety (więc i mleka) jest ograniczone do minimum. Może być więc stosowany w tej formie u mam karmiących.

Na Kaszel suchy można stosować leki przeciwkaszlowe. Powinny być one zalecane jedynie przy kaszlu naprawdę uporczywym lub na noc, jeżeli uniemożliwia on zasypianie. Nie zalecamy rutynowego podawania leków hamujących odruch kaszlu.

Dekstrometorfan

Np. Acodin, Tussidex.

Nie wykryto go w mleku matki po podaniu i wydaje się najbezpieczniejszą opcją z leków przeciwkaszlowych.

Kodeina

Np. Thiocodin, Solpadeine.

Duża ilość działań niepożądanych i niebezpieczny profil jeżeli chodzi o przechodzenie do mleka matki. Opisywano po stosowaniu kodeiny przypadki nagłej śmierci noworodków/niemowląt. Z tego względu nie powinien być stosowany w trakcie laktacji. UWAGA! Istnieje kilka preparatów z tą substancją do kupienia bez recepty, ale to nie znaczy, że są w pełni bezpieczne.

Lewodropropiyzyna

Np. Levopront.

Przechodzi w znacznej ilości do mleka matki.

3. KATAR

W trakcie większości infekcji pojawia się uporczywy objaw jakim jest katar, czyli spływanie nadmiaru wydzieliny z nosa i zatok. Jest skutkiem namnażania się wirusa w jamie nosa, może doprowadzać do tymczasowej utraty węchu. Zawsze zalecanym sposobem jest odpowiednia toaleta nosa – roztwór soli / zestaw do płukania nosa typu Fixin lub Irigasin / inhalacja z przerwą minimum 10 minutową i wydmuchaniem nosa po tym czasie.

Pseudoefedryna

Np. Sudafed, Apselan.

Lek sprzedawany bez recepty, mający za zadanie zmniejszać obrzęk błon śluzowych. W małej ilości przenika do mleka (bezpieczna dla dziecka), jednak prawdopodobnie może w pewnym stopniu zmniejszać produkcję mleka.

Ksylometazolina / oksymetazolina

Np. Otrivin, Sudafed XyloSpray, Nasivin, Oxalin.

Zmniejszą obrzęk i produkcję wydzieliny w nosie i zatokach. Brak wystarczającej ilości badań, natomiast wydają się bezpieczne i są często stosowane. Warto pamiętać, że nie powinny być stosowane dłużej niż 5 dni, a nawet do 3, by ograniczyć ich ewentualny wpływ na laktację.

Sterydy donosowe

Np. Nasonex, Metmin, Momester, Nasometin, Pronasal.

Wydawane na receptę – szybki efekt, bezpieczne i skuteczne. Ordynowane jedynie przez lekarza.

4. LEKI PRZECIWWIRUSOWE

Inozyna

Np. Neosine, Groprinosin,

Leki przeciwwirusowe zawierające inozynę (Neosine, Eloprine) – brak udowodnionej skuteczności w zwalczaniu infekcji zarówno u dzieci, jak i u dorosłych i nie powinny być stosowane.

LEKI NA PRZEZIĘBIENIE W CZASIE KARMIENIA PIERSIĄ – PODSUMOWANIE

Jak widzicie, jest sporo leków, które mama karmiąca może przyjmować na przeziębienie, zwłaszcza krótko i nie w dużych ilościach. Jeśli jest taka potrzeba warto z tego skorzystać, gdyż nasilone objawy infekcji (kaszel, przedłużający się intensywny katar) zwiększają ryzyko zakażenia niemowlęcia i innych osób w otoczeniu. Gorączka i złe samopoczucie mają też wpływ na laktację, o czym również należy pamiętać.

Więcej na temat leków przyjmowanych w ciąży i podczas karmienia piersią znajdziecie w artykule: Które leki można przyjmować karmiąc piersią?

Oczywiście powyższy artykuł nie jest poradą medyczną, a jedynie treścią informacyjną (na podstawie „Leczenie infekcji u kobiet karmiących piersią” – K. Świder, R. Roemer-Ślimak) i przyjmowane leki warto skonsultować indywidualnie z lekarzem. Szczególną ostrożność powinny zachować mamy noworodków, wcześniaków w pierwszych miesiącach życia i niemowląt z obciążeniami.

Jaki z tego wniosek? Najlepiej nie chorować! 😉

Zapraszam Cię również na kolejny WEBINAR! Już 17.11.2020r. opowiem „Jak leczyć infekcje dzieci w domu”. Więcej informacji znajdziesz tutaj.

Może Cię zainteresować również:
5 faktów, których nie wiesz o karmieniu piersią
“To Ty jeszcze karmisz? Woda, a nie mleko”
Bank Mleka Kobiecego. Jak to działa?