Spotkaliśmy dziecko z ospą. Co mamy zrobić?
Byliście na urodzinach u znajomych, a po kilku dniach okazuje się, że ich dziecko jest chore na ospę. Czy Wasz maluch mógł się od niego zarazić? Co grozi noworodkowi i kobiecie w ciąży? Tu znajdziecie potrzebne informacje co zrobić, jeśli Wasze nieszczepione dziecko spotka chorego na ospę.
W jaki sposób można zarazić się ospą?
Drogą kropelkową (osoba chora kaszle, kicha w naszej obecności), przez kontakt bezpośredni (dotyk), płody przez łożysko.
Zakaźność
90% (60-100% w zależności od czasu trwania kontaktu, wielkości pomieszczeń) – współdomownicy statystycznie na ok. 90% zachorują (jeśli nie chorowali lub nie byli szczepieni). W małych salach przedszkolnych podobnie.
Kiedy ospa zaraża?
Na 2 dni przed wystąpieniem wysypki -> do momentu przyschnięcia (pokrycia strupem) ostatnich pęcherzyków. Zwykle trwa to ok. 7 dni.
„Mój kolega ma ospę”
W związku z tym – jeżeli wczoraj lub przedwczoraj spotkaliście kolegę z objawami przeziębienia, a dziś się dowiedzieliście, że ma też wysypkę ospową, to znaczy, że zaistniał „kontakt z chorym na ospę” i za 10-21dni (okres wylęgania) Wy lub Wasze dziecko też prawdopodobnie będziecie chorować (jeśli nie byliście szczepieni lub nie przechorowaliście wcześniej).
Spotkaliście chorego na ospę. Twój maluch wcześniej nie chorował i nie był szczepiony. Co możecie zrobić?
➡ Jeśli Twoje dziecko jest noworodkiem
Sprawdź czy Ty byłaś szczepiona lub przechorowałaś ospę (Twoja Książeczka Zdrowia Dziecka, podpytaj rodziców). Jeśli tak, to najpewniej przekazałaś przeciwciała przez łożysko i maluch nie zachoruje.
Jeśli masz wątpliwości można u dziecka wykonać miano przeciwciał IgG – pokażą czy jest odpowiednia ochrona z okresu ciąży.
Nie wykonuj wtedy IgM – te przeciwciała mówią o obecnym zakażeniu, a tuż po kontakcie na pewno będą ujemne.
Jeśli wykonujesz przeciwciała dziecku, sobie nie musisz. Jeśli ono ma dodatnie to Ty z pewnością również (ponieważ mu je przekazałaś).
Możesz też nic nie robić, tylko obserwować dziecko. Jeśli pojawią się objawy choroby koniecznie trzeba się zgłosić do szpitala na leczenie noworodka. Ospa w tym wieku przebiega bardzo ciężko.
Warto dodać, że karmienie piersią uodpornionej mamy nie chroni malucha przed zachorowaniem na ospę.
➡ Jeśli Twoje dziecko ma powyżej 9 miesięcy
Jeżeli zaszczepisz je w ciagu 72h (3dni) od kontaktu (tzw. profilaktyka poekspozycyjna) to jest bardzo duża szansa, że dziecko nie zachoruje, a jeżeli zachoruje, to przebieg będzie znacznie łagodniejszy.
➡ Jeśli jest niemowlakiem poniżej 9. miesiąca życia
Wtedy jest niepewna sytuacja. Ewentualne przeciwciała odmatczyne (przekazane w czasie ciąży przez łożysko) wygasają powoli po porodzie, zwykle do ok. 3 miesiąca życia dziecka. Jednocześnie u niemowląt przebieg ospy może być bardzo ciężki, więc obawy są duże. Zaszczepić można dopiero po skończonym 9. miesiącu życia. Należy więc pilnie obserwować dziecko i w razie wystąpienia objawów skontaktować się z lekarzem.
Ochrona kokonowa
Tu warto o niej wspomnieć. Co to takiego? Dziecka poniżej 9. miesiąca życia nie zaszczepimy. Jednakże, jeśli wszyscy wokół niego będą zaszczepieni, to mniejsze ryzyko, że niemowlak zachoruje (nie będzie miał go kto zarazić). Dlatego warto szczepić starsze rodzeństwo, siebie i męża przed porodem jeśli nie chorowaliście. Z tego też powodu niektóre przedszkola wymagają szczepień od podopiecznych. Mama, odprowadzając dziecko do przedszkola, często ma młodszego malucha w wózku, wchodzi z nim do placówki, dzieciaki w różnym wieku spotykają się w klubikach i salach zabaw. Jeśli starsze dzieci będą wyszczepione to nie będzie miał kto zarazić tego młodszego niemowlaka, który jeszcze nie mógł być szczepiony, a prawdopodobnie chorowałby znacznie ciężej.
Ospa w ciąży
Co zrobić, jeśli jesteś w ciąży i miałaś kontakt z chorym na ospę (np. zachorowało Twoje dziecko)?
➡ Sprawdź swoją Książęczkę Zdrowia Dziecka/ Szczepień. Jeśli przechorowałas ospę lub otrzymałaś 2 dawki szczepienia – najprawdopodobniej (choć nie na 100%, gdyż przeciwciała z czasem zanikają) jesteś uodporniona, więc nie zachorujesz i dziecko jest bezpieczne.
➡ Można zbadać miano przeciwciał przeciwko ospie w klasie IgG. Jeśli są odpowiednio wysokie to jesteś uodporniona, nie zachorujesz.
➡ Jeśli stężenie przeciwciał nie ma odpowiedniego miana to istnieje ryzyko, że zachorujesz na ospę w ciąży, co może mieć negatywny wpływ na maleństwo. Koniecznie skontaktuj się ze swoim lekarzem. Jeśli spotkanie z chorym było kilka dni temu to nie zarażasz innych (okres wylęgania 10-21dni), możesz spokojnie pójść do przychodni między inne kobiety w ciąży. Jeśli natomiast kontakt z chorym na ospę odbył się ponad tydzień temu to lepiej nie wybierać się do przychodni lub szpitala położniczego (by nie zarazić innych kobiet w ciąży), najpierw dowiedz się telefonicznie gdzie masz się udać.
Pediatra na Zdrowie o szczepieniu na ospę
Na koniec historia z życia wzięta. W jednym z warszawskich przedszkoli „wybuchła epidemia ospy”. To znaczy pojawiło się kilka przypadków;), ale rzeczywiście mogło to oznaczać pustki w grupach. Czy strach o „rozprzestrzenienie się choroby” był słuszny? Owszem. Zakaźność sięga 90% – co oznacza, że prawie każde nieuodpornione dziecko zapewne zachoruje. Po informacji od dyrekcji o zachorowaniach większość rodziców ruszyła tłumnie na szczepienia dzieci.
I tu pojawia się pytanie: dlaczego nie zaszczepili dzieci wcześniej?
Szczepienie przeciwko tej chorobie zalecane jest (nieobowiązkowe) w podobnym czasie co MMR czyli po 1. urodzinach. Jeśli rodzice przedszkolaków nie zdecydowali się przez kilka lat na szczepienie, to rozumiem, że albo:
– Doszli do wniosku, że chcą, by ich dziecko ją przechorowało – skąd jednak wówczas nagłe chęci do szczepienia poekspozycyjnego?
– Mieli nadzieję, że ich dziecko nigdy ospy nie spotka i nie zachoruje. Jest to bardzo mało prawdopodobne, a dla dziecka uczęszczającego do przedszkola lub żłobka prawie niemożliwe.
Warto też wiedzieć, że osoby powyżej 12 roku życia, które nie przechorowały ospy w dzieciństwie powinny być i tak zaszczepione, ponieważ ryzyko powikłań (zapalenie mózgu, opon mózgowo-rdzeniowych, stawów, nerek, mięśnia serca) po ospie jest wówczas dużo wyższe niż w dzieciństwie.
Kontynuując historię: mamy, które tłumnie poszły szczepić poekspozycyjnie dzieci spotkała niemiła niespodzianka: okazało się, że w całej Polsce są duże braki tej szczepionki i nie można jej zdobyć. „A ja mam noworodka w domu”! „A ja jestem w drugiej ciąży!” I wtedy zaczął się stres. Pobieranie przeciwciał, wysyłanie przedszkolaka do dziadków na 3 tygodnie, modlitwy i trzymanie kciuków. A można było tego wszystkiego uniknąć…
Reasumując:
👉 Nie łudź się, że Twoje dziecko nigdy nie spotka ospy.
👉 Zaszczep je zanim w przedszkolu rozpoczną się zachorowania. Oszczędzi Ci to bardzo dużo stresu.
👉 Jeśli planujesz ciążę / jesteś w ciąży – sprawdź odporność lub zaszczep osoby z otoczenia, żeby zbudować ochronę kokonową dla noworodka.
👉 W razie kontaktu z chorym można się szybko zaszczepić lub zbadać poziom odporności (wg zasad podanych wyżej).
P.S. Lekarze też szczepią dzieci. Swojego synka zaszczepiłam oczywiście przeciwko ospie gdy był jeszcze w żłobku (dla tych dzieci jest bezpłatna). Polecam 🙂
Może Cię interesować również:
Szczepionki i autyzm – badanie a badanie
Zanim wyślesz dziecko do żłobka lub przedszkola
Suplementacja witaminy D – dawki
udostępnij:
podobne tematy:
Monika Działowska
Jestem lekarzem pediatrą, autorką tego medycznego bloga i książki „Zdrowy maluszek”.
Na co dzień mieszkam w Warszawie, pracuję w przychodni pediatrycznej.
Prowadzę szkolenia dla rodziców o zdrowiu dzieci.
Witam Cię na mojej stronie i zapraszam do lektury.
39 odpowiedzi na “Spotkaliśmy dziecko z ospą. Co mamy zrobić?”
Chyba trochę niefortunny początek. Parę dni? Od zarażenia do pierwszych objawów może minąć min. tydzień, a maksymalnie 3 tygodnie
Po paru dniach od spotkania dowiadujesz się, że tamto dziecko ze spotkania ma ospę (w czasie spotkania nie miało jeszcze objawów, a było już zakaźne). Nie chodzi tu o to, że twoje dziecko ma ospę po paru dniach od spotkania chorego 😉
Ja mam specyficzną sytuację. Niby dwójka dzieci przechorowała ospę pół roku temu (tylko kilka krostek i gorączka),a teraz syn znów złapał, mnóstwo krostek. Jaka jest szansa, że i córka zachoruje ponownie? I czy przy rodzeństwie też okres wylęgania może być aż tak długi? I od kiedy liczyć ten okres? Od drugiego dnia przed krostkami? Czy jeśli od 11 dni od pierwszych krostek nic się nie pojawiło, to można zaliczyć że już nie zachoruje i puścić do żłobka?
Okres wylęgania jest do 21 dni, więc tyle jest czasu na pojawienie się objawów u osób z kontaktu (licząc od ostatniego kontaktu, nie pierwszego). Powtórne zachorowania na ospę są możliwe, ale bardzo rzadkie, bardziej prawdopodobne wydaje się nieprawidłowe rozpoznanie (możliwe ze to pierwsze, jeśli objawy były skromne).
A czy niemowlę może spać na dworze w czasie przechodzenia ospy (jest bez gorączki i w dobrym stanie)?
Tu ostrożnie przy tak niepewnej pogodzie. Zależy od całościowego stanu dziecka, najlepiej dopytać lekarza, który badał dziecko.
Dzień dobry
Moja Córeczka dopiero 30.07 skonczy 9 miesiący, a jej Tata ma polpasca. Czy powinniśmy na czas choroby Taty izolować dziecko czy nie jesr to niezbędne?
Pewne ryzyko zakażenia jest, głównie w kontakcie ze zmianami.
Witajcie otóż dziś byłam u pediatry i okazało się że moja 4 latka ma ospę. Mam również miesieczne dziecko w domu i boję się że też załapie. Jak tego uniknąć odizolować się nie da bo jestem sama z dziećmi w domu .
Noworodki powinny mieć ochronne stężenie przeciwciał od mamy (jeśli przechorowała lub była szczepiona) z okresu ciąży (przezłożyskowy transport przeciwciał).
Czy jeżeli córka jest zaszczepiona, ja w ciąży mam igg 343, możemy jechać do kuzynki, która od 7 dni ma krosty ?
Osoba z ospą może kontaktować się z innymi osobami dopiero po wyschnięciu zmian (zwykle nie trwa to dłużej niż 7 dni). Żadne szczepienie nie jest w 100% skuteczne.
Jakie są niepożądane odczyny poszczepienne ?
Ogólnie NOP dzielimy na 2 grupy:
– miejscowe: ból, obrzęk i zaczerwienienie w miejscu podania szczepionki, powiększenie okolicznych węzłów chłonnych),
– ogólne: złe samopoczucie, drażliwość i gorączka, które wystąpiły wkrótce po szczepieniu. Do ogólnych niepożądanych odczynów poszczepiennych zalicza się także wszystkie objawy wykraczające poza zmiany miejscowe, jak drgawki, ciągły płacz, epizod hipotensyjno-hiporeaktywny, wstrząs anafilaktyczny.
A co zrobić w sytuacji gdy dziecko żłobkowe często choruje i ma braki w szczepieniach? Chcemy je szczepić również na dodatkowe ale nawet te z kalendarza są odroczone bo Pani Dr nie chce go szczepić jak ma kaszel, jak niedawno zakończył antybiotykoterapię, itp… Ma dwa latka i nie dostał mmr i dtp, chciałam go zaszczepić p/grypie i ospie i nie mam takiej możliwości… Jak taką sytuacje rozwiązać?
Jest to powszechny problem. Rzecz w tym, że zalecenia nie każą tak zwlekać ze szczepieniami, np. nie musi być przerwy po antybiotykoterapii czy przy niewielkim, utrzymującym się katarze (o tym pisałam tutaj: https://pediatranazdrowie.pl/moje-dziecko-ma-ciagle-katar-czy-moge-je-zaszczepic/). Można pomyśleć o 2 rozwiązaniach: zasięgnięciu opinii drugiego lekarza co do kwalifikacji do szczepieni w danym momencie lub nie posyłać dziecka do żłobka/przedszkola przez 1-2tygodnie, unikać skupisk, by dziecko nie „złapało” nowej infekcji i wtedy zaszczepić.
dzięki dziewczyny za porady co stosować! właśnie wracam z moją od lekarza z diagnozą. jak będę w aptece to zapytam się o ten virasoothe
ale nie musisz do apteki bo to jest w drogeriach i tam mozesz znalezc a noz na promocje trafisz jeszcze jakas
Dobrze wiedzieć, nam się właśnie kończy, a w aptekach straszne kolejki 😮
Ja zamawiałam przez Internet 🙂
Czy każde niemowle do 9 mz przechodzi ciężko ospe ?
Nie każde, ale ryzyko ciężkiego przebiegu jest wyższe niż u kilkulatków.
Mam dziecko roczne. Ale nie chcialabym teraz szczepic ,ogolnie jestem tylko za podstawowymi szczepieniami. Mam tez synka 7 lat ktory chodzi do szkoly i moze ta ospe przyniesc. W razie zachorowania rocznego dziecka czy tez ciezko sie przechodzi ?
w razie co to polecam virasoothe, u mojego synka się sprawdziło. Przestał się tak drapać i krostki się szybko goiły. my korzystaliśmy z tego w tubce ale wiem że są też w sprayu
w sprayu działa tak samo jak i w tubce 🙂 wiem bo na 1 dziecku przetestowałam w jednej formie a na drugim tą drugą :p obie pomagają
I obydwa tak samo koją? Szukamy właśnie czegoś co będzie przyjemnie chłodzić, bo maluch bardzo nam cierpi 🙁
też używałam z tego maści i mogę polecić. krostki ładnie znikały
Ja również używałam virasoothe przy ospie u córki. Polecam trzymać w lodówce, żeby żel był dodatkowo przyjemnie chłodny.
anik, tak obie są bardzo dobre , my raz mielismy w tubce a potem dokupiłam jeszcze w sprayu
efka dzięki śliczne za informację!
od jakiego wieku można to stosować?
virasoothe można używać od 6 miesiąca 🙂
Po waszych komentarzach też kupiliśmy i faktycznie żel sprawdził się super 🙂 Dzięki raz jeszcze!
kurcze nie wiedziałam że tak wcześnie można tego stosować, córka miała rok i myśłałam że nie moge tego użyc :/ bede pamietac o nim jak druga córka zachoruje
Można też zaszczepić drugą córkę, wtedy nie zachoruje;)
Proszę o informację odnośnie tego dawkowania u niemowląt po 6 miesiącu. Podany jest przedział 400-600 w zależności od sposobu karmienia i podaży witaminy D w diecie. Pediatra zalecił podawać nadal 400, karmię piersią i wydaje mi sie, że skoro mleko modyfikowane zawiera witaminę D to dzieci karmione w ten sposób pewnie dostają dodatkowo 400 a inne 600. Córka za chwilę które nczy rok i znowu jest przedział 600 – 1000 Rybę je raz w tygodniu, jajek nie chce. Nie wiem czy podawać 600 czy wiecej
O jej wkleił mi się komentarz nie pod tym artykułem ☹️
Jest lato, pewnie złapie trochę promieni (mimo kremów). Ryba raz w tygodniu (jeśli to konkretna porcja), to już coś. Można pomyśleć o zwiększeniu jesienią.
A u mnie był psikus przeszłam ospę w dzieciństwie i ponownie po 30 latach. Dzieci nie zdążyłam zaszczepić synek przeszedł ze mną łagodnie, a córka po 3 latach. Nie było sensu szczepić bo mieli kontakt ze mną.